To już ostatnia szansa by skorzystać z funduszy 7. Programu Ramowego. W puli nadal pozostaje ponad 8 miliardów euro, które można przeznaczyć na projekty w zakresie badań i rozwoju technologicznego. Mają one przyczynić się do zwiększenia konkurencyjności Europy na scenie globalnej. O tym jak pozyskać te środki mówił dziś w Warszawie Wiktor Raldow - ekspert Komisji Europejskiej podczas seminarium zorganizowanego przez Przedstawicielstwo KE w Polsce.
- Badania i innowacje są niezbędne dla wzrostu gospodarczego i zatrudnienia, to odpowiedź na wyzwania stojące przed Europą - podkreślał Wiktor Raldow z Dyrekcji Generalnej ds. Badań Naukowych i Innowacji KE, inaugurując seminarium poświęcone publikacji nowych konkursów w ramach VII Programu Ramowego w zakresie badań i rozwoju technologicznego
Również Ewa Synowiec, Dyrektor Przedstawicielstwa KE w Polsce akcentowała znaczenie inwestycji w ramach 7 PR - Oczekuje się, że 8,1 mld euro, o które można się ubiegać w tegorocznych konkursach będzie dźwignią dla przyciągnięcia do Europy następnych funduszy - mówiła Synowiec.
Przedstawiając zasady tegorocznych naborów, Raldow zwracał uwagę, że Komisja przygotowując konkursy stara się, aby były one przejrzyste, dostępne dla wszystkich jednostek aplikujących o środki. Jeśli pojawiają się trudności proceduralne, pracujemy nad tym, by je uprościć, chcemy, aby wszystkie europejskie przedsiębiorstwa miały te same szanse - podkreślał ekspert.
Istotną cześć seminarium stanowiło również omówienie polskich projektów realizowanych z sukcesem w ramach 7 PR. Choć wdrażane w różnych dziedzinach, wszystkie wykorzystują innowacyjne rozwiązania i metody badawcze. Projekt WISER zaprezentowany przez dr Hannę Soszkę z Instytutu Ochrony Środowiska PIB jest realizowany przez 25 instytucji naukowych z 17 państw, grant dr Natalii Letki z Instytutu Socjologii UW to pierwsze w Polsce i jedyne na taką skalę porównawcze badanie opinii publicznej. Efektem projektu EUSANH-ISA prezentowanego przez Paulinę Boczek z Narodowego Instytutu Zdrowia jest opracowanie wspólnego programu pracy nad poprawą Doradztwa w Zdrowiu, natomiast prof. Maciej Konacki z Centrum Astronomicznego PAN jest koordynatorem projektu badania układów gwiazd podwójnych - poprzez sieć zrobotyzowanych teleskopów na różnych kontynentach.
Seminarium zakończyła dyskusja panelowa dotycząca zwiększania polskiego uczestnictwa w programach badawczych UE oraz wspierania więzi nauki i biznesu. Anna Dziubczyńska-Pytko z Krajowego Punktu Kontaktowego Programów Badawczych UE zauważyła, że do uczestnictwa w programach badawczych oprócz potencjału intelektualnego niezbędne jest również wsparcie instytucjonalne. Wśród barier, z którymi muszą mierzyć się badacze wskazywała prawo zamówień publicznych i ograniczenia związane z ustawą o finansach publicznych. Inną grupę przeszkód uwypuklał Jacek Wojciechowicz, Prezes Polskiej Fundacji Promocji Kadr. Istnieje potrzeba zmiany mentalności, umiejętności wdrażania projektu w mechanizmy biznesu, współpracy inwestorów i uczelni. Zmiana musi polegać na zrozumieniu i respektowaniu zasad, na jakich działa druga strona - zaznaczył Wojciechowicz.
Termin organizacji seminarium zbiega się w czasie z ogłoszeniem przez Komisję Europejską ostatniego i największy w historii zestawu zaproszeń do składania wniosków w dziedzinie badań w ramach siódmego programu ramowego (7PR). Łączna kwota 8,1 mld euro zostanie przeznaczona na wsparcie projektów i pomysłów, które przyczynią się do zwiększenia konkurencyjności Europy, pomogą rozwiązać problemy związane między innymi ze zdrowiem człowieka i ochroną środowiska oraz znaleźć nowe odpowiedzi na rosnące wyzwania dotyczące urbanizacji i gospodarki odpadami. Finansowanie to, z którego mogą skorzystać organizacje i przedsiębiorstwa we wszystkich państwach członkowskich UE i krajach partnerskich, stanowi zasadniczą część proponowanego budżetu UE na badania na 2013 r., wynoszącego 10,8 mld euro. Zaproszenia ogłoszono zaledwie kilka dni po tym, jak przywódcy UE podkreślili znaczenie badań i innowacji w Pakcie na rzecz wzrostu gospodarczego i zatrudnienia.
Máire Geoghegan-Quinn, komisarz UE do spraw badań, innowacji i nauki, podsumowała - Walutą globalnej gospodarki jest wiedza. Jeśli w XXI wieku Europa ma pozostać konkurencyjna, musimy wspierać badania i innowacje, które będą źródłem obecnego i przyszłego wzrostu gospodarczego i zatrudnienia. Dzięki większej rywalizacji o finansowanie UE pieniądze podatników trafią do najlepszych projektów, które dotyczą kwestii istotnych dla nas wszystkich.
Zaproszenia są ukierunkowane zarówno na innowacje, jak i szereg problemów społecznych, oraz stanowią połączenie z "Horyzontem 2020", kolejnym unijnym programem finansowania badań na lata 2014-2020. Na priorytety tematyczne w dziedzinie badań przeznaczono łącznie 4,8 mld euro. Innowacje przemysłowe będą wspierane poprzez działania bliskie rynkowi, takie jak pilotaż, demonstracja, normalizacja i transfer technologii. Szczególna uwaga zostanie zwrócona na małe i średnie przedsiębiorstwa (MŚP), dla których przewidziano pakiet o wartości do 1,2 mld euro. Kwota około 2,7 mld euro pomoże ugruntować pozycję Europy jako światowego ośrodka najwyższej klasy naukowców, głównie poprzez indywidualne dotacje Europejskiej Rady ds. Badań Naukowych (1,75 mld euro) i działania "Maria Skłodowska-Curie" (963 mln euro) w zakresie badań, szkoleń i mobilności.
Aby pomóc w szerszym rozpowszechnianiu badań doskonałej jakości, przygotowywana jest nowa inicjatywa dotycząca "stanowisk europejskiej przestrzeni badawczej". W pilotażowym zaproszeniu o wartości 12 mln euro zostanie wybranych łącznie pięć stanowisk EPB, które będą prowadzone przez uczelnie wyższe lub inne kwalifikujące się instytucje badawcze w słabiej rozwiniętych regionach w pięciu różnych państwach UE. Aby prowadzić stanowisko EPB, instytucje muszą wykazać zdolność do wspierania doskonałości, zapewniając odpowiednie zaplecze i przestrzegając zasad europejskiej przestrzeni badawczej, takich jak otwarta rekrutacja.
Większość zaproszeń do składania wniosków (zaproszeń do składania ofert w odniesieniu do funduszy) zostanie opublikowana w dniu 10 lipca, a niektóre dalsze zaproszenia szczegółowe - jesienią.
Kontekst
Innowacyjne priorytety tematyczne w dziedzinie badań w tym zaproszeniu w ramach 7PR obejmują: około 155 mln euro na "Oceany przyszłości" w celu wspierania zrównoważonego wzrostu w sektorach morskich, około 365 mln euro na technologie, które pozwolą przekształcić obszary miejskie w zrównoważone "Inteligentne miasta i społeczności", około 147 mln euro na walkę z nasilającym się zjawiskiem bakterii lekoopornych oraz prawie 100 mln euro na innowacyjne rozwiązania w zakresie zarządzania zasobami wody słodkiej. Zaproszenia stanowią również wsparcie dla celów związanych z finansowaniem badań w ramach agendy cyfrowej ICT - na tematyczne obszary technologii informacyjno-komunikacyjnych przeznaczono kwotę ok. 1,5 mld euro.
W ramach priorytetów tematycznych w dziedzinie badań przewidziano ok. 970 mln euro dla MŚP. Inne środki obejmują dodatkowe 150 mln euro na gwarancje w celu zapewnienia efektu dźwigni dla 1 mld euro pożyczek dla MŚP i przedsiębiorstw o średniej kapitalizacji (nieco większych firm zatrudniających do 500 pracowników).
Oczekuje się, że ogłoszona dziś kwota 8,1 mld euro zapewni efekt dźwigni dla dodatkowej kwoty 6 mld euro inwestycji publicznych i prywatnych w badania oraz zwiększy zatrudnienie o 210 tys. w perspektywie krótkoterminowej i wygeneruje przez okres 15 lat wzrost o wartości 75 mld euro.
***
W ramach 7PR, rozpoczętego w 2007 r., całkowity budżet na badania i innowacje wynosi 55 mld euro. Do tej pory wsparcie uzyskało ok. 19 tys. projektów liczących ponad 79 tys. uczestników (uczelni wyższych, organizacji badawczych i przedsiębiorstw) we wszystkich państwach członkowskich UE, a łączna kwota dotychczasowych inwestycji unijnych wyniosła 25,3 mld euro. Ponadto szacuje się, że do 2013 r. w ramach 7PR bezpośrednim wsparciem zostanie objętych 55 tys. naukowców.
Łączny unijny budżet na badania obejmuje środki, które nie są ujęte w ogłoszonych dzisiaj zaproszeniach. Obejmują one finansowanie w ramach traktatu Euratom dotyczące badań w dziedzinie energii jądrowej (993 mln euro), czy wspieranie "wspólnych inicjatyw technologicznych" z przemysłem (751 mln euro) i "wspólnych programów" ustanawianych między państwami członkowskimi. Łączny budżet obejmuje również środki dla Wspólnego Centrum Badawczego Komisji i wkład Komisji w mechanizm finansowania oparty na podziale ryzyka, zarządzany przez Grupę Europejskiego Banku Inwestycyjnego.
