Wczoraj wieczorem w Genk w Belgii obchodzono podwójne dwudziestolecie podjęcia dwóch głównych inicjatyw w ramach polityki UE w dziedzinie środowiska. Minęło już dwadzieścia lat odkąd UE przyjęła dyrektywę siedliskową, jeden z dwóch podstawowych elementów sieci Natura 2000, czyli europejskiej sieci obszarów chronionych. Unijny Instrument Finansowy na rzecz Środowiska LIFE również obchodzi swoje dwudzieste urodziny.

W przemówieniu wygłoszonym podczas uroczystości komisarz ds. środowiska Janez Potočnik stwierdził: „Obejmując ponad 26 tys. obszarów chronionych – prawie jedną piątą powierzchni UE, w tym znaczne obszary morskie, Natura 2000 stanowi największą skoordynowaną sieć obszarów chronionych na świecie. Jest to nadzwyczajne osiągnięcie i zawdzięczamy je dyrektywie siedliskowej. Program LIFE również okazał się wielkim sukcesem. W ciągu ostatnich 20 lat programem tym objęto około 400 gatunków, z których wiele posiada obecnie właściwy stan ochrony. Wszyscy Europejczycy mogą być dumni z tych wyników.”

Dyrektywa siedliskowa jest najbardziej ambitną inicjatywą, jaką kiedykolwiek podjęto w celu zachowania różnorodności biologicznej Europy. Ze względu na coraz większe zaniepokojenie rosnącą utratą różnorodności biologicznej w 1992 r. rządy UE przyjęły odpowiednie akty prawne. Wraz z dyrektywą ptasią określa ona ramy ochrony przyrody w całej Unii na prawdziwie europejską skalę. Dyrektywa chroni ponad 1000 gatunków zwierząt i roślin oraz ponad 200 typów siedlisk, w tym lasy, łąki i tereny podmokłe, które są przedmiotem troski UE.

Bezpośrednim skutkiem przyjęcia wspomnianych aktów prawnych było utworzenie sieci Natura 2000, czyli ogólnoeuropejskiej ekologicznej sieci obszarów chronionych mającej na celu ochronę gatunków i siedlisk w ich naturalnym środowisku w całej Unii. Budowa sieci jest obecnie prawie zakończona i obejmuje obszar równy łącznej powierzchni Niemiec, Polski i Republiki Czeskiej. Obszary należące do sieci Natura 2000 nie obejmują tylko rezerwatów przyrody, lecz opierają się na znacznie szerszej koncepcji ochrony i zrównoważonego użytkowania – są to obszary, w których człowiek współpracuje z przyrodą.

Dzięki Instrumentowi Finansowemu na rzecz Środowiska LIFE na zarządzanie ponad dwoma tysiącami obszarów Natura 2000 i na ich odbudowę w całej UE przeznaczono ponad 1,2 mld euro. W ciągu ostatnich 20 lat w ramach dwóch komponentów instrumentu - LIFE Przyroda i LIFE polityka i zarządzanie w zakresie ochrony środowiska – współfinansowano 3 685 projektów kwotą w wysokości 2,8 mld euro z budżetu UE. Dzięki przekonaniu i wsparciu inicjatywy te zgromadziły dalsze 3,8 mld euro dla wielu programów na rzecz poprawy środowiska naturalnego i przekazały informacje na temat tych osiągnięć szerszej grupie odbiorców.