|
Komisja wydała właśnie nowe wytyczne w sprawie żeglugi śródlądowej i ochrony przyrody, aby wesprzeć ten ważny sektor w stosowaniu prawodawstwa UE w zakresie środowiska naturalnego. Wytyczne pt. „Transport wodny śródlądowy i sieć Natura 2000 – zrównoważony rozwój śródlądowych dróg wodnych i zarządzanie nimi w kontekście dyrektywy ptasiej i siedliskowej” wyjaśniają, jak można w najlepszy sposób zapewnić zgodność działań związanych z żeglugą śródlądową z ogólną polityką UE w zakresie ochrony środowiska, a w szczególności z przepisami dotyczącymi ochrony przyrody. Dokument podkreśla również znaczenie żeglugi śródlądowej dla zapewnienia zrównoważonego charakteru unijnej sieci transportowej w długiej perspektywie i zwraca uwagę na dotychczasowe osiągnięcia tego sektora we włączaniu kwestii ochrony przyrody do swojej działalności.
„Transport wodny śródlądowy odgrywa ważną rolę w przewozie towarów w wielu częściach Europy” - powiedział Siim Kallas, wiceprzewodniczący Komisji i komisarz ds. transportu. „Sektor ten uważa się za bezpieczny, energooszczędny i bardziej przyjazny dla środowiska w porównaniu z innymi rodzajami transportu. Jednak z uwagi na to, że jest to jeden z wielu użytkowników naszych rzek, jego rozwój musi przebiegać w sposób zrównoważony pod względem ekologicznym.” Janez Potočnik, komisarz ds. środowiska, wyraził nadzieję, że dokument będzie „użytecznym narzędziem dla lepszego porozumienia między inwestorami, planistami, decydentami i osobami działającymi na rzecz ochrony przyrody, umożliwiając im opracowywanie projektów zrównoważonej żeglugi, które będą odpowiadać celom transportu śródlądowego przy jednoczesnym poszanowaniu walorów środowiskowych rzek.”
W wytycznych przyjęto całościowe podejście do transportu wodnego śródlądowego i ochrony przyrody. Wytyczne wyjaśniają kontekst polityczny żeglugi śródlądowej oraz zachowania różnorodności biologicznej w Europie. Podkreślają one, że obszary Natura 2000 wcale nie mają stanowić stref wyłączonych z rozwoju oraz że nowe projekty nie są wykluczone, pod warunkiem zagwarantowania wystarczającego poziomu ochrony przyrody. Dokument wyjaśnia również obowiązki prawne podmiotów opracowujących plany rozwoju infrastruktury i nią zarządzających z perspektywy prawodawstwa UE w zakresie środowiska naturalnego, ze szczególnym uwzględnieniem dyrektywy ptasiej i siedliskowej. Przedstawiono w nim szereg studiów przypadku, wraz z przykładami dobrych praktyk, które prezentują, w jaki sposób można pogodzić rozwój śródlądowych dróg wodnych i zarządzanie nimi z ochroną przyrody. W dokumencie podkreślono zwłaszcza korzyści zintegrowanego planowania, gdzie wymogi w zakresie ochrony środowiska są brane pod uwagę na każdym etapie procesu rozwoju infrastruktury i gdzie zapewnia się aktywny i przejrzysty udział różnych zainteresowanych stron, w tym organizacji pozarządowych i społeczeństwa obywatelskiego, co gwarantuje osiąganie rozwiązań korzystnych dla obu stron.
Kontekst
Natura 2000 jest ogromną ogólnoeuropejską siecią obszarów, na których działalność człowieka idzie w parze z ochroną przyrody. Obejmuje ona obecnie prawie 18 proc. obszarów lądowych UE i ponad 145 tys. km² obszarów morskich. Na obszarach należących do sieci nadal można prowadzić działalność, taką jak rolnictwo, transport, rozwój infrastruktury, turystyka, leśnictwo i rekreacja, jeżeli ma ona zrównoważony charakter i pozostaje zgodna z przepisami w zakresie ochrony środowiska naturalnego.
Różnorodność biologiczna – rozumiana jako ograniczony zasób, jakim jest różnorodność form życia na ziemi – jest w niebezpieczeństwie. W wyniku działalności człowieka gatunki giną na niespotykaną dotychczas skalę, co przynosi nieodwracalne skutki. Unia Europejska walczy z tym zjawiskiem i niedawno wyznaczyła sobie nowy cel, który polega na powstrzymaniu procesu utraty różnorodności biologicznej w Europie do 2020 r., na ochronie funkcji ekosystemów np. zapylania (oraz przywróceniu funkcji, które uległy pogorszeniu), a także na zwiększeniu wkładu UE w odwrócenie procesu utraty różnorodności biologicznej na świecie. Natura 2000 to jeden z najważniejszych instrumentów koniecznych do osiągnięcia tego celu.
Rocznie na śródlądowych drogach wodnych wykonuje się przeciętnie ok. 140 mld tonokilometrów pracy przewozowej, co odpowiada transportowi ok. 500 mln ton ładunku. Unijna sieć obejmuje ok. 37 tys. km śródlądowych dróg wodnych w 20 państwach członkowskich; 12 państw członkowskich jest bezpośrednio powiązanych ze sobą śródlądowymi drogami wodnymi. Chociaż ten rodzaj transportu stanowi jedynie niewielki odsetek całkowitej unijnej sieci i działalności transportowej, nadal odpowiada on za ogromne ilości transportowanych towarów za pomocą sieci, która oferuje znaczące wolne zdolności przepustowe i może odciążyć najbardziej oblegane części unijnej sieci drogowej i kolejowej.
„Plan utworzenia jednolitego europejskiego obszaru transportu – dążenie do osiągnięcia konkurencyjnego i zasobooszczędnego systemu transportu” określa ogólny unijny cel, jakim jest obniżenie związanych z transportem emisji gazów cieplarnianych o 60 proc. do 2050 r., uwzględniając jednocześnie spodziewane zwiększone zapotrzebowanie w zakresie mobilności. W wytycznych uznano, że cel ten można osiągnąć jedynie wtedy, gdy wszystkie rodzaje transportu będą przyczyniać się, w ramach swoich możliwości, do tworzenia zrównoważonego, zintegrowanego systemu transportowego przyszłości.
Wykorzystanie potencjału transportu wodnego śródlądowego jest istotnym elementem kombinacji poszczególnych dziedzin unijnej polityki transportowej.
Zob. także:
Wytyczne na temat transportu wodnego śródlądowego i sieci Natura 2000:
Wytyczne dotyczące zarządzania obszarami Natura 2000:
Więcej informacji na temat ostatnich zmian w zakresie polityki w sektorze transportu wodnego śródlądowego można znaleźć na stronie internetowej:
.
|
