W czasie kryzysu jednolity rynek ma zasadniczą rolę do odegrania w podźwignięciu Europy ze stagnacji gospodarczej. Warunkiem koniecznym do osiągnięcia celów polityki jest terminowa transpozycja dyrektyw. Opublikowana dzisiaj przez Komisję Europejską tabela wyników rynku wewnętrznego pokazuje, że państwa członkowskie dołożyły wysiłków, aby dokonać transpozycji przepisów UE do prawa krajowego. Po odnotowanym w maju i listopadzie 2011 r. wzroście (do poziomu 1,2 proc.) średni europejski wskaźnik deficytu transpozycji, czyli odsetek dyrektyw dotyczących rynku wewnętrznego, które nie zostały terminowo wdrożone do prawa krajowego, powrócił do poziomu 0,9 proc., tj. poniżej celu uzgodnionego w 2007 r. przez europejskich szefów państw lub rządów. W ramach obecnej edycji tabeli wyników rynku wewnętrznego docelowy poziom wynoszący 1 proc. osiągnęło szesnaście państw członkowskich.

Państwom członkowskim udało się również zmniejszyć liczbę nieprawidłowo transponowanych dyrektyw. Średni wskaźnik braku zgodności spadł obecnie z poziomu 0,8 proc. odnotowanego sześć miesięcy temu do 0,7 proc., zbliżając się tym samym do wartości 0,5 proc. zaproponowanej w Akcie o jednolitym rynku w kwietniu 2011 r. Stwierdzono jednak równocześnie wzrost liczby dyrektyw, których transpozycja opóźnia się o dwa lata lub dłużej, jak również wydłużenie średniego dodatkowego okresu potrzebnego na transpozycję unijnej dyrektywy do prawa krajowego (z 7,9 do 9,1 miesięcy).

Jeśli chodzi o stosowanie przepisów UE, liczba naruszeń w dalszym ciągu maleje, najprawdopodobniej dzięki wprowadzeniu mechanizmów umożliwiających wczesne rozstrzyganie problemów dotyczących nieprzestrzegania przepisów UE. Najwięcej postępowań w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego wszczynanych przez Komisję toczy się przeciwko Włochom oraz, w dalszej kolejności, przeciwko Grecji i Belgii.

Biorąc pod uwagę wszystkie wskaźniki egzekwowania prawa, najlepsze wyniki osiągają Łotwa, Estonia, Luksemburg i Litwa.

Komisarz ds. rynku wewnętrznego, Michel Barnier, powiedział: „Jednolity rynek jest motorem nowego wzrostu, ale wzrost ten będzie możliwy tylko wówczas, gdy wszystkie państwa będą stosować przepisy w sposób prawidłowy. Jestem zadowolony z postępów osiągniętych przez państwa członkowskie w transpozycji prawa UE.”.

Wdrożenie dyrektyw dotyczących rynku wewnętrznego

• Średni deficyt transpozycji w UE zmniejszył się z 1,2 proc. do 0,9 proc. w ciągu ostatnich sześciu miesięcy, a liczba państw członkowskich, które osiągnęły docelowy wskaźnik 1 proc., wzrosła z jedenastu do szesnastu. Luksemburg, Rumunia, Finlandia, Zjednoczone Królestwo, Austria, Portugalia, Słowenia, Belgia, Cypr, Polska i Włochy muszą zintensyfikować swoje działania, aby osiągnąć ten cel.
• Ogółem osiem państw członkowskich osiągnęło lub powtórzyło najlepsze jak dotąd wyniki: Republika Czeska, Estonia, Irlandia, Grecja, Hiszpania, Francja, Łotwa i Malta. Osiągnięcie to stanowi wyraz priorytetowego znaczenia, jakie nadano terminowej transpozycji w tych państwach członkowskich.
• Malta i Łotwa osiągnęły najwyższą skuteczność transpozycji: w państwach tych na transpozycję oczekują zaledwie dwie dyrektywy. Szczególnie imponujący jest postęp w redukcji deficytu transpozycji osiągnięty w Republice Czeskiej w ciągu ostatnich sześciu miesięcy: od maja do chwili obecnej wskaźnik deficytu zmalał tam z 1,9 do 0,6 proc. Dzięki stałym i wzmożonym wysiłkom Grecja sprowadziła swój deficyt znacznie poniżej docelowego 1 proc., do poziomu 0,5 proc. Dwa lata temu państwo to odnotowało najwyższy wskaźnik deficytu transpozycji spośród 27 państw członkowskich.
• Transpozycja unijnych dyrektyw zajmuje obecnie państwom członkowskich średnio dziewięć dodatkowych miesięcy od upływu terminu transpozycji. Tylko Malta, Szwecja, Hiszpania, Francja i Łotwa skróciły okres opóźnienia w porównaniu do stanu z listopada 2011 r. Jeżeli chodzi o dyrektywy, których termin transpozycji upłynął ponad dwa lata temu (wymienione w sprawozdaniu), dwadzieścia dwa państwa członkowskie zrealizowały cel „zerowej tolerancji” (podczas gdy sześć miesięcy temu udało się to dwudziestu pięciu państwom).

Uchybienia zobowiązaniom państw członkowskich

• Całkowita liczba postępowań w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego związanych z rynkiem wewnętrznym stale spada – jest o 37 proc. mniejsza niż w 2007 r.
• Przeciętna liczba trwających postępowań w sprawie uchybienia wynosi 31 na państwo członkowskie, podczas gdy sześć miesięcy temu na jedno państwo członkowskie przypadały 34 postępowania. Najwięcej postępowań w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego toczy się obecnie przeciwko Włochom oraz, w dalszej kolejności, przeciwko Grecji i Belgii. Ponad 40 proc. postępowań w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego dotyczy środowiska i podatków.
• Średni czas trwania postępowań w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego będących w toku wynosi od jednego roku (w przypadku Luksemburga) do trzech lat (w przypadku Szwecji).
• Po stwierdzeniu przez Trybunał Sprawiedliwości naruszenia prawodawstwa UE państwa członkowskie mają obowiązek podjęcia natychmiastowych działań w celu zastosowania się do tego orzeczenia. W większości przypadków zastosowanie się do orzeczenia Trybunału wymaga jednak nadal dużej ilości czasu, przeciętnie ponad 17,5 miesiąca. W przypadku Irlandii, Francji i Hiszpanii są to niemal dwa lata.

W centrum uwagi: zarządzanie jednolitym rynkiem

W swoim komunikacie w sprawie lepszego zarządzania jednolitym rynkiem Komisja zaproponowała szereg środków mających na celu wzmocnienie zarządzania na jednolitym rynku (zob. IP/12/587), określając najważniejsze obszary, które mogą „przynieść największe korzyści pod względem wzrostu gospodarczego i tworzenia miejsc pracy”. W odniesieniu do tych obszarów Komisja zwróciła się do państw członkowskich, aby zobowiązały się do stosowania polityki „zerowej tolerancji” przy transpozycji dyrektyw, a także zapowiedziała, że będzie z większą stanowczością stosować swoje uprawnienia do egzekwowania przestrzegania przepisów, oraz wezwała państwa członkowskie do współpracy, aby zadbać o szybkie eliminowanie przypadków naruszeń unijnego prawa w terminie osiemnastu miesięcy lub dwunastu miesięcy w przypadku ponownego wniesienia sprawy. W ramach przyszłych edycji tabeli wyników rynku wewnętrznego monitorowane będzie przestrzeganie tych nowych wartości odniesienia.

Komisja przygotuje roczne sprawozdanie na temat integracji jednolitego rynku, w którym skupi się na funkcjonowaniu jednolitego rynku w praktyce, w szczególności w tych kluczowych obszarach. Sprawozdanie to będzie stanowić punkt wyjścia do zaleceń dla poszczególnych krajów w kontekście europejskiego semestru.

Dodatkowe informacje

http://ec.europa.eu/internal_market/score/index_en.htm