Jak walczy się w Europie z pożarami lasów

Jak walczy się w Europie z pożarami lasów

Każdego roku mają w Europie miejsce pożary lasów, które niszczą tysiące hektarów obszarów leśnych. Chociaż kraje Europy Południowej są bardziej zagrożone, żaden kraj europejski nie jest bezpieczny. Jeśli dany kraj nie jest w stanie sam poradzić sobie z ogromem pożarów, w celu zapewnienia skoordynowanej reakcji można na wniosek władz tego kraju uruchomić Unijny Mechanizm Ochrony Ludności.

Wspólne skoordynowane działania

Jeżeli krajowe możliwości reagowania na pożary lasów są niewystarczające, kraje europejskie wykazują często solidarność, wysyłając pomoc w formie samolotów gaśniczych, śmigłowców, sprzętu gaśniczego oraz personelu. Istnieją ustalone procedury takich działań na szczeblu europejskim.

Centralnym ośrodkiem reagowania Komisji Europejskiej w sytuacjach wyjątkowych jest Centrum Koordynacji Reagowania Kryzysowego (ERCC).

Po uruchomieniu Unijnego Mechanizmu Ochrony Ludności przez dotknięty kraj ERCC koordynuje pomoc na szczeblu europejskim i zapewnia, aby była ona wydajna i skuteczna.

Tym samym Komisja UE ułatwia i współfinansuje pomoc udzieloną dotkniętym obszarom.

Walka z pożarami lasów – rosnące zagrożenie

W ostatnich latach w państwach członkowskich Unii Europejskiej miało miejsce wiele śmiercionośnych pożarów. Zginęły setki osób i wydano miliardy euro na odszkodowania.

W 2017 r. mechanizm uruchamiano 18 razy w związku z pożarami lasów w Europie. Portugalia, Włochy, Czarnogóra, Francja i Albania otrzymały pomoc w ramach mechanizmu w odpowiedzi na pożary lasów. Na wniosek rządu w Chile również uruchomiono Unijny Mechanizm Ochrony Ludności. Pozwoliło to UE zapewnić pomoc Chile w walce z najgorszymi pożarami w historii tego państwa w formie wsparcia ze strony Portugalii, Hiszpanii i Francji oraz zespołu dziewięciu ekspertów unijnego zespołu ds. ochrony ludności.

W 2018 r. mechanizm uruchamiano pięć razy w związku z pożarami lasów w Europie – dwa razy w Szwecji, raz w Portugalii, Grecji i na Łotwie. Reakcja UE obejmowała ogółem 15 samolotów, 6 helikopterów, ponad 400 strażaków i osób obsługujących sprzęt oraz 69 pojazdów. W odpowiedzi na nadzwyczajne sytuacje związane z pożarami lasów wielokrotnie uruchamiana była również usługa mapowania satelitarnego europejskiego programu Copernicus w zakresie zarządzania kryzysowego. W samym 2018 r. 139 map satelitarnych pomogło organom Unii Europejskiej i państw członkowskich w zidentyfikowaniu i ocenie najbardziej dotkniętych obszarów, ocenie zasięgu geograficznego pożarów oraz intensywności i zakresu potencjalnych szkód.

Środki przygotowawcze i środki związane z monitorowaniem na sezon pożarów lasów w 2019 r.

Komisja Europejska wzmacnia swoje zdolności w zakresie monitorowania i koordynacji, aby przygotować się na sezon pożarów lasów:

• latem do unijnego Centrum Koordynacji Reagowania Kryzysowego (ERCC) działającego 24 godziny na dobę dołączy zespół wsparcia przeciwpożarowego z udziałem ekspertów z państw członkowskich;
• krajowe i europejskie służby i instrumenty monitorowania, takie jak europejski system informacji o pożarach lasów, który umożliwia przegląd danych gromadzonych przez państwa europejskie za pośrednictwem krajowych programów zapobiegania pożarom lasów;
• regularne spotkania z przedstawicielami wszystkich państw uczestniczących w Unijnym Mechanizmie Ochrony Ludności przed sezonem zagrożenia pożarami lasów w celu wymiany informacji na temat stanu gotowości;
• do mapowania pożarów lasów będzie wykorzystywany system satelitarny unijnego programu Copernicus;
• w minionych miesiącach przeprowadzono wiele ćwiczeń w terenie w zakresie gaszenia pożarów lasów. Były wśród nich m.in. ćwiczenia MODEX w dziedzinie ochrony ludności podczas pożarów lasów, z udziałem ekspertów i zespołów ratunkowych z różnych państw UE oraz ćwiczenia symulacyjne;
• ponadto przed sezonem zagrożenia pożarami lasów i w jego trakcie odbywają się regularne spotkania z przedstawicielami wszystkich państw uczestniczących w Unijnym Mechanizmie Ochrony Ludności. Pomaga to w wymianie informacji na temat stanu gotowości i zagrożenia pożarowego. Ponadto każdego lata do ERCC oddelegowani zostają eksperci z państw uczestniczących w Unijnym Mechanizmie Ochrony Ludności.

Unijny Mechanizm Ochrony Ludności

Unijny Mechanizm Ochrony Ludności wzmacnia współpracę między państwami uczestniczącymi w zakresie ochrony ludności, aby lepiej zapobiegać klęskom żywiołowym i katastrofom, przygotowywać się do nich i na nie reagować. Poprzez mechanizm Komisja Europejska odgrywa kluczową rolę w koordynowaniu reakcji na klęski żywiołowe i katastrofy w Europie i poza nią.

W przypadku gdy skala sytuacji nadzwyczajnej przekracza zdolności reagowania danego kraju, może on zwrócić się o pomoc za pośrednictwem mechanizmu. Po uruchomieniu mechanizmu koordynuje on pomoc udostępnioną przez państwa uczestniczące.

Dzięki połączeniu potencjału i zdolności w zakresie ochrony ludności pozwala on na bardziej zdecydowaną i spójniejszą wspólną reakcję. Do tej pory zaangażowane były wszystkie państwa członkowskie UE, jak również Islandia, Norwegia, Serbia, Macedonia Północna, Czarnogóra i Turcja. Od chwili powstania w 2001 r. Unijny Mechanizm Ochrony Ludności odpowiedział na ponad 300 wniosków o pomoc w UE i poza nią.

rescEU: UE ustanowiła rezerwy przeciwpożarowe na 2019 r.

W marcu 2019 r. UE wzmocniła zarządzanie ryzykiem związanym z klęskami żywiołowymi, aby lepiej chronić obywateli przed katastrofami. W ramach zmodyfikowanego Unijnego Mechanizmu Ochrony Ludności ustanowiono nową europejską rezerwę zdolności (rezerwę rescEU). Początkowo obejmuje ona samoloty gaśnicze i helikoptery. Za pomocą rescEU Komisja wzmacnia wspólną zdolność Unii do zapobiegania klęskom żywiołowym i katastrofom, które dotykają nasze społeczeństwo, przygotowania się do nich i reagowania na nie.

Aby przygotować Europę na sezon pożarów lasów, w nowych przepisach przewidziano okres przejściowy, podczas którego państwa uczestniczące mogą otrzymać finansowanie w zamian za udostępnienie UE zasobów umożliwiających zwalczanie pożarów. Długoterminowym celem jest dodanie kolejnych zdolności i zasobów oraz zbudowanie jeszcze silniejszej rezerwy rescEU w przyszłości.

Więcej informacji:

Strona Komisji Europejskiej poświęcona pomocy humanitarnej i ochronie ludności

Europejski system informacji o pożarach lasów

Kontakty z mediami:

• Carlos MARTIN RUIZ DE GORDEJUELA (+32 2 296 53 22)
• Daniel PUGLISI (+32 2 296 91 40)

Zapytania od obywateli: Serwis Europe Direct – tel. [ 00 800 67 89 10 11 ] lub e-mail 

Komisja Europejska - Zestawienie informacji, MEMO/15/5411, Bruksela, 18 lipca 2019 r.