Komisja dyskutuje o przyszłości europejskiej obrony
2017-05-24 | 16:10:14

Komisja dyskutuje o przyszłości europejskiej obrony

 

W ramach toczących się dyskusji na temat przyszłości UE-27 Komisja zorganizowała dziś debatę orientacyjną na temat przyszłości europejskiej obrony.

Silniejsza pozycja Europy w tym zakresie jest priorytetem Komisji pod przewodnictwem Jeana-Claude'a Junckera od samego początku kadencji. Utworzenie Europejskiego Funduszu Obronnego przewodniczący Juncker zapowiedział już w swoim orędziu o stanie Unii w 2016 r.. Powiedział wówczas: „Europa nie może już dłużej opierać się na sile wojskowej innych.(…) Aby wzmocnić europejską obronność, europejski przemysł obronny powinien się wykazać innowacyjnością”. Sytuacja pod względem bezpieczeństwa w europejskim sąsiedztwie pogarsza się, a silne argumenty ekonomiczne przemawiają za ściślejszą współpracą państw członkowskich w zakresie wydatków na obronę. Z tego względu Komisja uważa, że należy przystąpić do tworzenia Unii Bezpieczeństwa i Obrony.

Wysoka przedstawiciel i wiceprzewodnicząca Komisji Federica Mogherini stwierdziła: „Bezpieczeństwo i obrona są priorytetami dla Unii Europejskiej, ponieważ mają kluczowe znaczenie dla naszych obywateli. Od ubiegłego roku zwiększamy europejskie zdolności obronne, tak aby móc coraz skuteczniej gwarantować bezpieczeństwo w obrębie naszych granic i poza nimi. W tym celu zwiększamy nakłady, budujemy współpracę między państwami członkowskimi i zacieśniamy współpracę z NATO. Świat wokół nas zmienia się w szybkim tempie, a my codziennie musimy mierzyć się z nowymi wyzwaniami – jako Unia Europejska bierzemy na siebie odpowiedzialność za sprostanie tym wyzwaniom”.

Wiceprzewodniczący do spraw miejsc pracy, wzrostu, inwestycji i konkurencyjności Jyrki Katainen dodał: „Wzmacnianie europejskiej polityki bezpieczeństwa i obrony wymaga efektywniejszego wykorzystania dostępnych budżetów na cele obronne. Decyzje o inwestycjach w zdolności obronne pozostają w gestii władz krajowych, a unijny budżet nie może zastąpić w tym zakresie budżetów państw członkowskich. Istnieją jednak silne argumenty ekonomiczne i przemysłowe przemawiające za ściślejszą współpracą, np. dotyczące badań i przetargów w dziedzinie obronności. Przy wciąż wysokiej presji na budżety krajowe potrzebujemy efektywniejszych wydatków na obronność i lepszego wykorzystania potencjału obronnego”.

Dzisiejsza debata pomoże określić kierunek prac Komisji w nadchodzących tygodniach. Przed planowaną na 7 czerwca europejską konferencją wysokiego szczebla w sprawie obrony i bezpieczeństwa w Pradze Komisja zainauguruje Europejski Fundusz Obronny, zapowiedziany w europejskim planie działań w sektorze obrony z listopada 2016 r. Równocześnie przedstawi bardziej długofalowy dokument analityczny określający możliwe scenariusze przyszłego rozwoju europejskiej obrony. Jest to część dyskusji na temat przyszłości UE-27, zapoczątkowanej białą księgą Komisji w sprawie przyszłości Europy z dnia 1 marca 2017 r.

Wiele argumentów przemawia za ściślejszą unijną współpracą w dziedzinie bezpieczeństwa i obrony. Zagrożenia, z którymi UE musi się zmierzyć, mają charakter transgraniczny. Skala ich występowania jest coraz większa. Najlepszym rozwiązaniem w tej sytuacji jest współpraca.

Silna europejska obrona wymaga silnego europejskiego przemysłu obronnego. W miarę jak państwa członkowskie zwiększają swoje budżety na obronę, UE może pomóc im w efektywniejszym wykorzystaniu tych funduszy. Koszty braku współpracy między państwami członkowskimi w tym zakresie szacuje się na kwotę 25–100 mld euro rocznie. 80 proc. zamówień publicznych i ponad 90 proc. projektów badawczych i technologicznych realizowanych jest na poziomie krajowym. Dzięki łączeniu zamówień można by zmniejszyć roczne wydatki na obronność aż o 30 proc. (zob. arkusz informacyjny dotyczący argumentów za ściślejszą współpracą UE w zakresie bezpieczeństwa i obrony).

Kontekst

W swoich wytycznych politycznych z czerwca 2014 r. przewodniczący Komisji Jean-Claude Juncker stwierdził: „Jestem przekonany także, że musimy pracować nad wzmocnieniem Europy, jeśli chodzi o kwestie bezpieczeństwa i obrony. Tak, Europa jest przede wszystkim „miękką siłą”. Ale nawet najsilniejsza „miękka siła” nie przetrwa próby czasu, jeśli nie dysponuje choć pewnymi zintegrowanymi zdolnościami obronnymi”.

Przewodniczący Juncker zapowiedział utworzenie Europejskiego Funduszu Obronnego w swoim orędziu o stanie Unii w 2016 r., a przywódcy 27 państw członkowskich zgromadzeni na szczycie bratysławskim we wrześniu 2016 r. stwierdzili: „Potrzebujemy UE, by zagwarantować nie tylko pokój i demokrację, ale także bezpieczeństwo naszych obywateli”. Uzgodnili oni, że w trudnych warunkach geopolitycznych konieczne jest wzmocnienie unijnej współpracy w zakresie bezpieczeństwa zewnętrznego i obrony. W szczególności Rada Europejska na posiedzeniu w grudniu 2016 r. powinna „podjąć decyzje o konkretnym planie wdrażania działań w zakresie bezpieczeństwa i obrony oraz o tym, w jaki sposób można skuteczniej korzystać z rozwiązań zapisanych w Traktatach (zwłaszcza jeśli chodzi o zdolności)”.

30 listopada 2016 r. Komisja przedstawiła europejski plan działań w sektorze obrony, w którym omówiła, w jaki sposób Europejski Fundusz Obronny oraz inne działania mogą zwiększyć efektywność wydatków państw członkowskich na wspólne zdolności obronne, zwiększyć bezpieczeństwo obywateli europejskich i wspierać rozwój konkurencyjnej i innowacyjnej bazy przemysłowej. Inicjatywa ta została przyjęta z zadowoleniem przez unijnych przywódców podczas posiedzeń Rady Europejskiej w grudniu 2016 r. i w marcu 2017 r. Komisja została upoważniona do przedstawienia nowych przepisów do lata 2017 r.

Europejski plan działań w sektorze obrony jest częścią szerszego pakietu obronnego uzgodnionego przez UE-27 w Bratysławie. Plan ten stanowi uzupełnienie dwóch innych kierunków działań, a mianowicie planu realizacji globalnej strategii w dziedzinie bezpieczeństwa i obrony, w której wyznaczono nowe ambitne cele dla Unii oraz wskazano, co należy zrobić, aby je osiągnąć; a także wspólnej deklaracji UE i NATO podpisanej przez przewodniczącego Rady Europejskiej, przewodniczącego Komisji oraz Sekretarza Generalnego NATO. Wspólny zbiór 42 wniosków jest realizowany w ramach 7 obszarów określonych w deklaracji warszawskiej. Dotyczy to m.in. zagrożeń hybrydowych, które są również związane ze wspólnymi ramami umożliwiającymi przeciwdziałanie zagrożeniom hybrydowym z kwietnia 2016 r., które z kolei bazują na Europejskiej agendzie bezpieczeństwa przyjętej przez Komisję w kwietniu 2015 r. Postępy w tych dwóch obszarach zachodzą w szybkim tempie. Tylko w zeszłym tygodniu ministrowie obrony państw UE przyjęli szereg konkluzji, które pozwolą osiągnąć pierwsze efekty w ramach przygotowań do czerwcowego posiedzenia Rady Europejskiej.

deklaracji rzymskiej przyjętej 25 marca 2017 r. europejscy przywódcy zobowiązali się do działań na rzecz UE-27, która pomoże stworzyć bardziej konkurencyjny i zintegrowany przemysł obronny i która wzmocni swoją wspólną politykę bezpieczeństwa i obrony, we współpracy i w porozumieniu z NATO.

białej księdze na temat przyszłości Europy przedstawionej w dniu 1 marca 2017 r. określono główne wyzwania i szanse dla Europy w nadchodzącym dziesięcioleciu. Biała księga wyznacza też początek procesu, w ramach którego UE-27 zdecyduje o swoim przyszłym kształcie. Aby zachęcić do udziału w tym przedsięwzięciu, Komisja Europejska wraz z Parlamentem Europejskim i zainteresowanymi państwami członkowskimi zorganizują w europejskich miastach i regionach debaty pod hasłem „Przyszłość Europy”. Białej księdze towarzyszy szereg dokumentów analitycznych na temat:

Dodatkowe informacje

Arkusz informacyjny: Obrona Europy: argumenty za ściślejszą współpracą UE w zakresie bezpieczeństwa i obrony.

 

Kontakty z mediami:

Zapytania od obywateli: Serwis Europe Direct – tel. [ 00 800 67 89 10 11 ] lub e-mail 

Komunikat prasowy Komisji Europejskiej, IP/17/1427, Bruksela, 24 maja 2017 r.





EUROPE DIRECT W POLSCE