Zimowy pakiet europejskiego semestru: przegląd postępów państw członkowskich w zakresie priorytetów gospodarczych i społecznych

Komisja Europejska publikuje roczną analizę sytuacji gospodarczej i społecznej w poszczególnych państwach członkowskich, uwzględniającą ocenę utrzymujących się zakłóceń równowagi makroekonomicznej. Jednocześnie publikuje sprawozdanie dotyczące wdrożenia paktu fiskalnego, analizę sytuacji w zakresie zadłużenia we Włoszech i sprawozdanie dotyczące przedstawiania wprowadzających w błąd danych statystycznych przez Austrię. Temu ostatniemu towarzyszy skierowany do Rady wniosek w sprawie nałożenia grzywny.

Państwa członkowskie czynią postępy w realizacji ubiegłorocznych indywidualnych zaleceń dotyczących trzech fundamentów polityki gospodarczej – pobudzenia inwestycji, realizacji reform strukturalnych i zapewnienia odpowiedzialnej polityki budżetowej. Obecna ocena tych postępów jest częścią rocznego cyklu koordynacji polityki gospodarczej na szczeblu unijnym i nosi nazwę zimowego pakietu semestru europejskiego. Pakiet publikowany jest w następstwie przedstawionej w ubiegłym tygodniu prognozy gospodarczej.

W opublikowanych dziś 27 sprawozdaniach krajowych (dotyczących wszystkich państw członkowskich z wyjątkiem Grecji, która jest objęta odrębnym programem dostosowań gospodarczych) służby Komisji przedstawiły roczną analizę sytuacji gospodarczej poszczególnych państw, w tym w stosownych przypadkach – ocenę zakłóceń równowagi makroekonomicznej. Po publikacji w listopadzie rocznej analizy wzrostu gospodarczego na 2017 r. i zaleceń dotyczących strefy euro, które wyznaczają priorytety na kolejny rok na poziomie Unii, w przedstawionym dzisiaj pakiecie nacisk przenosi się na wymiar krajowy koordynacji polityki gospodarczej w ramach przygotowań do wiosennych zaleceń dla poszczególnych krajów.

Wczesna publikacja sprawozdań krajowych, jeszcze przed przedstawieniem programów krajowych i zaktualizowanych zaleceń dla poszczególnych krajów, stanowi część starań Komisji pod przewodnictwem Jeana-Claude'a Junckera na rzecz usprawnienia i wzmocnienia koordynacji polityki gospodarczej w ramach europejskiego semestru. Ma to zapewnić więcej czasu na dialog z państwami członkowskimi na temat priorytetów europejskich i krajowych oraz odzwierciedlić większy nacisk kładziony na kwestie społeczne i związane z zatrudnieniem.

Wiceprzewodniczący Valdis Dombrovskis, odpowiedzialny za sprawy euro i dialog społeczny, a także za stabilność finansową, usługi finansowe i unię rynków kapitałowych, powiedział: - Dzisiejsza analiza pokazuje, że nasza strategia polityczna oparta na pobudzaniu inwestycji, realizacji reform strukturalnych i prowadzeniu odpowiedzialnej polityki budżetowej przynosi efekty. Dlatego też, zamiast składać społeczeństwu fałszywe obietnice, których nie da się dotrzymać, powinniśmy pozostać przy obranym kursie i stawiać czoła konsekwencjom kryzysu i słabościom strukturalnym naszych gospodarek. Krajowe i unijne strategie polityczne powinny dążyć do poprawy odporności gospodarczej i zapewnienia, by wszyscy odczuli ożywienie gospodarcze.

Marianne Thyssen, komisarz do spraw zatrudnienia, spraw społecznych, umiejętności i mobilności pracowników, dodała: - Europa czyni rzeczywiste postępy. Rośnie stopa zatrudnienia. Obserwujemy też początek wzrostu płac. Powróciliśmy na ścieżkę umiarkowanego wzrostu. Musimy wykorzystać teraz tę szansę, aby skuteczniej zwalczać zagrożenie ubóstwem oraz nierówności w rozkładzie dochodów i nierówności szans.

Pierre Moscovici, komisarz do spraw finansowych, podatków i ceł stwierdził: - W ciągu ostatnich dwunastu miesięcy wiele państw unijnych poczyniło dalsze – choć jeszcze niewystarczające – postępy w rozwiązywaniu swoich najważniejszych problemów gospodarczych. W tych niepewnych czasach jednej rzeczy możemy być pewni: pokonanie istniejących problemów wymaga zdecydowanego działania nie tylko obecnych rządów, lecz również ich następców.

Z analizy przedstawionej w dzisiejszych sprawozdaniach krajowych wynika, że w większości państw członkowskich ożywienie koniunktury przyczyniło się do spadku stóp bezrobocia. Bezrobocie jest jednak nadal wyższe niż okresie poprzedzającym kryzys. Szczegółowa ocena sytuacji zawarta w niektórych sprawozdaniach wskazuje, że duże deficyty obrotów bieżących zostały skorygowane, a znaczne zadłużenie prywatne, publiczne i zagraniczne zaczęło się zmniejszać w stosunku do PKB. Nadal istnieją jednak pewne zagrożenia: duże nadwyżki na rachunkach obrotów bieżących zostały skorygowane jedynie w ograniczonym stopniu, a wysoki odsetek kredytów zagrożonych ma negatywny wpływ na sektor finansowy w niektórych państwach członkowskich.

W listopadzie ubiegłego roku Komisja rozpoczęła szczegółowe oceny sytuacji w odniesieniu do 13 państw członkowskich, aby zbadać, czy państwa te nadal doświadczają zakłóceń równowagi makroekonomicznej oraz określić, na ile zakłócenia te są poważne. We wszystkich 13 państwach członkowskich, które zostały poddane ocenie szczegółowej, odnotowano nadmierne zakłócenia równowagi makroekonomicznej w ubiegłym roku. Rezultaty tych przeglądów zostały ujęte w odnośnych sprawozdaniach krajowych.

Komisja doszła do wniosku, że Finlandia nie doświadcza żadnych zakłóceń w rozumieniu procedury dotyczącej zakłóceń równowagi makroekonomicznej. W pozostałych 12 państwach odnotowano bądź pewne zakłócenia (6), bądź nadmierne zakłócenia (6). Tych 12 państw będzie nadal podlegać szczególnemu monitorowaniu dostosowanemu do stopnia i charakteru zakłóceń. Monitorowanie to będzie się koncentrowało na strategiach politycznych przyjętych przez państwa członkowskie i przybierze formę zintensyfikowanego dialogu z organami krajowymi, wizyt ekspertów na miejscu i sprawozdań z postępów. Ustalenia zawarte w szczegółowej ocenie sytuacji można podsumować następująco:

• W Bułgarii, Francji, Chorwacji, we Włoszech, w Portugalii i na Cyprze stwierdzono nadmierne zakłócenia równowagi gospodarczej.
• Natomiast w Niemczech, Irlandii, Hiszpanii, Niderlandach, Słowenii i Szwecji odnotowano pewne zakłócenia.
• W Finlandii nie stwierdzono zakłóceń równowagi gospodarczej.

Sprawozdanie dotyczące transpozycji paktu fiskalnego do prawa krajowego

Kolegium komisarzy przyjęło dziś również komunikat oraz sprawozdanie w sprawie transpozycji paktu fiskalnego do prawa krajowego. Pakt fiskalny jest najważniejszym elementem międzyrządowego Traktatu o stabilności, koordynacji i zarządzaniu w unii gospodarczej i walutowej (TSKZ). Zobowiązuje on 22 państwa członkowskie (państwa strefy euro oraz Bułgarię, Danię i Rumunię) do stosowania zasad zaostrzonej dyscypliny budżetowej oraz zrównoważonego budżetu, jak również mechanizmu korekty finansowej. Pakt opracowano w ramach unijnej odpowiedzi na kryzys gospodarczy i finansowy. Niektóre jego elementy zostały w międzyczasie uwzględnione w prawodawstwie UE.

Opublikowane dziś sprawozdanie wskazuje, że wszystkie państwa członkowskie będące stronami paktu fiskalnego wprowadziły już jego zasadniczą część do swoich krajowych ram budżetowych. Przyjęto różnorodne rozwiązania krajowe. Jest to jednak naturalna konsekwencja ram prawnych wprowadzonych tym traktatem, który określa jedynie zasady i stosunkowo szeroko sformułowane wymogi.

Kiedy zawierano porozumienie w sprawie paktu fiskalnego, zawarcie traktatu w ramach istniejącego porządku prawnego Unii nie było możliwe. Dlatego właśnie przybrał on formę umowy międzyrządowej. Przewidziano jednak działania mające na celu włączenie TSKZ do prawa Unii, co ma na celu zwiększenie rozliczalności i legitymacji demokratycznej w całej Unii.

Sprawozdanie dotyczące sytuacji w zakresie zadłużenia Włoch

Na mocy art. 126 ust. 3 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE) Komisja przyjęła również sprawozdanie dotyczące Włoch, w którym dokonała przeglądu przestrzegania przez to państwo określonego w pakcie stabilności i wzrostu kryterium zadłużenia. Komisja oceniła również, czy tempo redukcji długu jest odpowiednie.

W sprawozdaniu stwierdzono, że o ile w przewidzianym terminie rząd włoski nie przyjmie dodatkowych środków strukturalnych, należy uznać, że Włochy nie spełniają kryterium długu określonego w Traktacie oraz rozporządzeniu (WE) nr 1467/1997. Rząd włoski zobowiązał się, że przyjmie takie środki, o wartości co najmniej 0,2 proc. PKB, najpóźniej w kwietniu 2017 r. Mają one zmniejszyć różnicę w stosunku do poziomu zgodności z wymogami funkcji zapobiegawczej paktu stabilności i wzrostu w 2017 r. (a zatem także w 2016 r.).

Decyzja co do tego, czy należy zalecić wszczęcie procedury nadmiernego deficytu, może zostać podjęta na podstawie prognoz Komisji z wiosny 2017 r. i będzie się opierać na danych dotyczących wyniku budżetu za 2016 r. oraz realizacji zobowiązań budżetowych przedstawionych przez władze włoskie w lutym 2017 r.

Sprawozdanie dotyczącego błędnych danych statystycznych oraz wniosku w sprawie decyzji Rady dotyczącej nałożenia na Austrię grzywny

Komisja przyjęła również wniosek w sprawie decyzji wykonawczej Rady nakazującej Austrii zapłacenie grzywny w wysokości 29,8 mln euro za przedstawienie w sposób wprowadzający w błąd niektórych danych dotyczących długu sektora instytucji rządowych i samorządowych. W wyniku postępowania wyjaśniającego oraz wymiany informacji z władzami austriackimi Komisja ustaliła, że poważne zaniedbanie ze strony jednostek rządowych kraju związkowego Salzburg doprowadziło do wprowadzającego w błąd przedstawienia w zawiadomieniach statystycznych dla Eurostatu danych z 2012 r. i 2013 r. dotyczących deficytu Austrii oraz zadłużenia w latach 2008–2012. Dane dotyczące zadłużenia i deficytu w Austrii zostały skorygowane w kwietniu 2014 r. Od tej pory publikowane są przez Eurostat bez zastrzeżeń.

Europejski semestr – kolejne kroki

Rada ma teraz przedyskutować sprawozdania krajowe sporządzone przez Komisję oraz ustalenia zawarte w szczegółowych ocenach sytuacji. W marcu Komisja odbędzie dwustronne spotkania z państwami członkowskimi poświęcone omówieniu sprawozdań krajowych. Wiceprzewodniczący i komisarze złożą wizyty w poszczególnych państwach, by spotkać się z przedstawicielami rządów, parlamentów narodowych, partnerów społecznych i innych zainteresowanych stron. Wspomniane rozmowy nastąpią po nasileniu zaangażowania państw członkowskich w cały proces w związku z publikacją poszczególnych sprawozdań i powinny być kontynuowane w ramach przygotowań do prac nad krajowymi programami reform oraz programami stabilności i konwergencji.

Komisja proponuje, aby państwa członkowskie angażowały w ten proces parlamenty narodowe oraz partnerów społecznych oraz zapewniły, by w procesie reform brał udział szerszy kręg współodpowiedzialnych za niego zainteresowanych podmiotów. W szczególności zachęca państwa członkowskie do wyjaśnienia roli władz lokalnych i regionalnych w przygotowaniu programu, powodzenie jego realizacji zależy bowiem od różnych szczebli administracji.

Na wiosnę br. Komisja przedstawi nowe zalecenia dla poszczególnych krajów.

Kontekst

Wczesna publikacja sprawozdań krajowych jest elementem starań Komisji Junckera mających na celu usprawnienie semestru europejskiego i zwiększenie jego znaczenia, zgodnie ze sprawozdaniem pięciu przewodniczących i z zapowiadanymi przez Komisję działaniami na rzecz dokończenia budowy unii gospodarczej i walutowej. Zmiany w tym zakresie zostały wprowadzone w celu umożliwienia skutecznego dialogu na temat unijnych priorytetów, w tym wyzwań dotyczących strefy euro, od razu na początku cyklu europejskiego semestru i zapewnienia większej ilości czasu na prowadzony na wszystkich szczeblach dialog z państwami członkowskimi i zainteresowanymi podmiotami. W opublikowanych dziś sprawozdaniach położono również większy nacisk na kwestie zatrudnienia i polityki społecznej, które Komisja uwzględnia w ramach europejskiego semestru.

Komisja uczyniła procedurę dotyczącą zakłóceń równowagi makroekonomicznej bardziej klarowną i przejrzystą, zmniejszyła bowiem liczbę kategorii zakłóceń równowagi z sześciu do czterech. Obecnie stosowane kategorie to: brak zakłóceń, pewne zakłócenia, nadmierne zakłócenia i nadmierne zakłócenia wymagające działań naprawczych (procedura dotycząca nadmiernego zakłócenia równowagi). Zmianę tę zapowiedziano w komunikacie w sprawie działań na rzecz dokończenia budowy unii gospodarczej i walutowej w październiku 2015 r.

Dodatkowe informacje

• Notatka prasowa
• Komunikat dot. sprawozdań krajowych
• Sprawozdania krajowe
• Komunikat oraz sprawozdanie dotyczące paktu fiskalnego
• Sprawozdanie dotyczące sytuacji w zakresie zadłużenia Włoch
• Wniosek w sprawie decyzji Rady dotyczącej nałożenia na Austrię grzywny
• Notatka prasowa prasowa dot. Austrii
• Sprawozdanie dot. Austrii
• Prognoza gospodarcza z zimy 2017 r.
• Rozpoczęcie europejskiego semestru 2017: Jesienny pakiet
• Sprawozdanie przedłożone w ramach mechanizmu ostrzegania na 2017 r.

Kontakty z mediami:

• Annika BREIDTHARDT (+ 32 2 295 61 53)
• Annikky LAMP (+32 2 295 61 51)
• Corentin CASSIERS (+32 2 295 32 08)

Zapytania od obywateli: Serwis Europe Direct – tel. [ 00 800 67 89 10 11 ] lub e-mail

Komunikat prasowy Komisji Europejskiej, Bruksela, 22 lutego 2017 r.